Moraaltheoloog Huib Evers

Columns

Ethiek is de bezinning op het zedelijk leven. Ethiek bestudeert niet de mens zoals hij (of zij, enz.) is, maar zoals hij zou moeten zijn. Daarom heeft ethiek weinig met wetenschap te maken, hoewel het vaak als een apart vak op de universiteiten wordt gedoceerd. Van oudsher is de ethicus in Nederland van christelijke huize en je zult ze vooral vinden aan de VU en aan de hogescholen van Nijmegen en Tilburg.

Normaal gesproken zou een ethicus meer een filosoof moeten zijn, maar in Nederland is hij vooral een moraaltheoloog die denkt dat hij zeden en normen van een maatschappij kan beïnvloeden.

Onzin natuurlijk.

De moraal van een samenleving laten zich niet vouwen naar wat de ethici en moraaltheologen menen wat goed voor ons is. De seksuele moraal is niet veranderd omdat ethici vonden dat de vrouw baas in eigen buik mocht zijn, maar door de uitvinding van de pil. Het is de technologie die vooraf gaat aan elke verandering van normen en waarden, hoe hard ethici ook roepen dat de maatschappij bezig is af te glijden. Hetzelfde geldt voor het internet. De digitale snelweg heeft onze ethos veranderd, net zoals de pil. En dat proces gaat dagelijks door. Daar helpt geen lieve moeder aan, zelfs niet als moeder een hoogstaand ethisch mens is.

Huib Evers

Ik wist het niet, maar deze week las ik in de Volkskrant tot mijn stomme verbazing dat er zelfs zoiets bestaat als een media-ethicus. De man heet Huib Evers. Hij promoveerde ooit aan de VU – waar anders?  En ging vervolgens doceren in Tilburg – waar anders?  Deze week nam hij in Tilburg afscheid “met zijn laatste klaroenstoot”, zoals de Volkskrant het uitdrukte, zijn boekje: Kan dat zo maar? Ethische kwesties in de journalistiek.

De vraag stellen is hem beantwoorden. Nee, dat kan zo maar niet!

Huib Evers 2

Huib Evers is net zo wereldvreemd als je het van een moraaltheoloog verwacht. Hij vindt dat er een keurmerk moet komen voor online-journalisten, zoals er ook een keurmerk was voor de Vereniging van Huisvrouwen. Hij is uiteraard voor een Journalistieke Code en het dagblad Trouw is zijn grote voorbeeld. Laten wij hopen dat het Trouw blijft bestaan, maar voor de rest pleit Evers voor allerlei zaken waarvan je aan je klompen aanvoelt dat zij er nooit gaan komen. Wat dat betreft is hij een echte ethicus: hij heeft geen idee van wat wereld voor ons in petto heeft.

Decennia lang schijnt Huib Evers, als een onvervalste nazaat van Bob Evers, de media te hebben gevolgd. Hij lijkt daarbij een beetje op een sportverslaggever die zelf nooit een bal heeft kunnen raken, want als je de naam Huib Evers googlet, kom je vrijwel niets tegen waaruit je kunt aflezen dat Huib zelf met zijn broekspijpen in de journalistieke modder heeft gestaan.

Maar wat ik eigenlijk nog het meest schokkend vind, is dat zo iemand als Huib Evers lid is van de Raad voor de Journalistiek. Hij zit daar ethisch mee te beslissen over allerlei kwesties waar hij nauwelijks verstand van heeft. Geen haar op mijn hoofd zou ooit een zaak waarbij ik betrokken ben, voorleggen aan een college waarin Huib Evers zitting heeft.

Elsevier, De Telegraaf  en HP/De Tijd hebben groot gelijk dat zij de Raad niet erkennen. Bij raden voor beroepsgroepen kun je trouwens allerlei vraagtekens zetten. De leden zijn zelden belangeloos en vertegenwoordigen altijd het establishment in de beroepsgroep. In het geval van de online-journalisten is het natuurlijk de bedoeling een zooitje ongeregeld in het gareel te brengen, maar dat is uiteindelijke geen journalistieke kwestie maar een machtskwestie.

Deze week las ik ook het bericht dat de Nederlandse universiteiten het op de ranglijst van het Britse tijdschrift Times Higher Education helemaal niet zo slecht doen. Alleen Tilburg staat als enige Nederlandse universiteit niet in de top- 200. Nu Huib Evers daar is vertrokken, liggen er kansen voor de weg omhoog.

Het Parool, 8 oktober 2011